Sieraków - drewniany zbór protestancki

Dwa słowa wyjaśnienia. Ten obiekt został już raz zamieszczony przeze mnie na blogu. Miało to miejsce 11 lipca 2013 roku. Jednakże, po pierwsze zamieszczony tam opis pozostawiał wiele do życzenia, po drugie przy okazji kolejnej wizyty wykonałem nowe zdjęcia kościoła i tu niestety po trzecie stan obiektu drastycznie się pogorszył i nastąpiła katastrofa budowlana, którą to zamieszczone poniżej zdjęcia dokumentują.

Pozostaje mi jedynie nadzieja, że kiedyś będę mógł po raz kolejny zaktualizować stronę sierakowskiego kościoła zamieszczając zdjęcia pokazujące zrekonstruowany obiekt. Trzymam kciuki.

województwo wielkopolskie

powiat międzychodzki

gmina Sieraków

Adres: ul. 8 stycznia

Administracja kościelna: obiekt zdesakralizowany.

GPS: 52°39′08″N 16°04′36″E.

Typ obiektu: Pierwotnie zbór protestancki, ewangelicko-augsburski. Następnie magazyn Obecnie w ruinie.

Status: obiekt zdesakralizowany, ruina.

Data budowy: 1783-85.

Data przebudowy / rozbudowy: brak danych.

Data renowacji / restauracji / remontu: brak danych.

Data konsekracji: brak danych.

Fundator: Mikołaj Gartenberg Sadogórski.

Architekt: brak danych.

Budowniczy / cieśla: Gottlieb Werchan.

Historia:

Dawny zbór protestancki, ewangelicko-augsburski z lat 1783-85. Zbudowany przez budowniczego Gottlieba Werchana z fundacji Mikołaja Gartenberga Sadogórskiego. Użytkowany przez gminę ewangelicką do 1945 r. W ostatnim okresie wykorzystywany jako magazyn. W latach 90. ubiegłego wieku przeszedł na własność gminy Sieraków. Jego stan pogorszył się znacząco po 2000 r. Obecnie w ruinie. W wyniku katastrofy budowlanej w dniu 15 października 2011 r. zawaliła się frontowa część nawy wraz z wieżą. Teren kościoła, uprzednio ogrodzony, zamurowano boczne wejście, przeniesiono zabytkowe drzwi, oznakowano obiekt tablicami z informacją o zagrożeniu, po katastrofie budowlanej został dodatkowo zabezpieczony przez straż pożarną. Sierakowski Urząd Miejski otrzymał od Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków nakaz odbudowy kościoła poewangelickiego w terminie do czerwca 2012 roku.

Poniższe informacje zaczerpnięto ze strony: http://www.sierakow.pl

„W Urzędzie Gminy Sieraków podejmowaliśmy różne działania, które miały pomóc w odrestaurowaniu zabytku. W 2008 roku staraliśmy się o dofinansowanie rewitalizacji w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego (Działanie 6.2 „Rozwój kultury i zachowanie dziedzictwa kulturowego” - Schemat I "Projekty inwestycyjne”; lista po ocenie priorytetowej w załączeniu) niestety nasz wniosek mimo pozytywnej oceny merytorycznej nie uzyskał wsparcia zewnętrznymi środkami. Wcześniej ubiegaliśmy się o pieniądze z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego również bez efektu ze względu na niewielkie środki w skali całej Polski. W 2010 r. zleciliśmy aktualizację dokumentacji technicznej związanej z odbudową kościoła, która miała być wykonana do 22 grudnia br. Szanse na zewnętrzne środki finansowe upatrywaliśmy w Programie Operacyjnym „Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007-2013” by w oparciu o ten Fundusz utworzyć w kościele Muzeum Rybactwa Śródlądowego lub Muzeum Dolnego Biegu Warty. Rewitalizacja Kościoła ewangelickiego była zapisana w Wieloletnim Planie Inwestycyjnym gminy, ale warunkiem odbudowy było pozyskanie zewnętrznego finansowania. Szacowany koszt I etapu, który polegał na odbudowie i adaptacji kościoła na cele wystawiennicze i biblioteczne wynosił 2.354.254,45 zł. Całkowite koszty były szacowane na 3-3,5 mln zł.” ⁶⁾

Konstrukcja: szkieletowa.

Opis:

Kościół szachulcowy, konstrukcji słupowo-ramowej. Jedyny kościół o tej konstrukcji na terenie Wielkopolski, który przetrwał do naszych czasów w pierwotnej formie, nie doświadczony przebudową. Obiekt nie orientowany. Salowy, bez wyodrębnionego prezbiterium z nawy, zamknięty trójbocznie z przybudówką na osi. Niska kwadratowa wieża od frontu, osadzona na nawie, poprzedzona kruchtą. Zwieńczona dachem namiotowym. Dach jednokalenicowy, kryty dachówką.

Wnętrze i wyposażenie:

Wewnątrz strop w kształcie pozornego sklepienia zwierciadlanego. Chór muzyczny z wybrzuszonym parapetem w części środkowej, połączony z emporami wsparte na słupach.

Otoczenie:

Obiekt wciśnięty w małomiasteczkową zabudowę. Na teren kościelny prowadzi wąskie przejście pomiędzy dwoma kamienicami usytuowanymi w pierzei ulicy 8 stycznia. Z ulicy widoczny jedynie w prześwicie, dodatkowo przesłonięty znacznych rozmiarów kasztanowcem. Lepiej widoczny od strony rzeki Warty a zwłaszcza z jej drugiego brzegu. Teren kościelny ogrodzony siatką. Od strony ul. Portowej częściowo ceglany mur a częściowo ogrodzenie z siatki na kamiennej podmurówce. W bezpośrednim sąsiedztwie podwórka gospodarcze kamienic oraz nieużytkowane tereny nadrzeczne.

Obiekt zabytkowy: Decyzja nr 489/A z dnia 04 lutego 1969r.

Mapy: Mapy: Atlas Copernicus 1:200.000 – 90.C1; Atlas Kompas 1:200.000 – 66.B2; Atlas ExpressMap 1:200.000 – 64.D2; Atlas Cartomedia 1:75.000 – 37.Ja24.

Mapy archiwalne:

P38 S22 E (alt. 3822 E) SIERAKÓW (1:25 000 WIG - Mapa Szczegółowa Polski /1929 - 1939/)

3362 (alt. 1781) Zirke (1:25 000 Topographische Karte (Messtischblatt) cz. wschodnia (Ostdeutschland) /1870 - 1945/)

38-22-E SIERAKÓW (1:25 000 Bodenschäzungskarte - w cięciu WIG25 /1940 - 1944/)

3362 (alt. 1781) Zirke (1:25 000 AMS M841 Germany [east], M851 Poland, M852 East Prussia)

Dawne oraz obcojęzyczne nazwy miejscowości na archiwalnych mapach: Zirke.

Literatura:

1) Wielkopolskie Kościoły Drewniane; Ryszard Brykowski; Księgarnia Św. Wojciecha; Poznań 2001; str. 172.

2) Drewniane Kościoły w Wielkopolsce; Piotr Maluśkiewicz; Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury; Poznań 2004; str. 228.

3) http://www.kosciolydrewniane.pl/

4) http://pl.wikipedia.org/

5) http://www.westernpomerania.com.pl/

6)http://www.sierakow.pl/

7) http://miedzychod.naszemiasto.pl/

8) Słownik Krajoznawczy Wielkopolski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa – Poznań 1992, Komitet redakcyjny: Paweł Anders, Włodzimierz Łęcki, Piotr Maluśkiewicz. Rozszerzone wydanie: Wielkopolska – Słownik Krajoznawczy, Wydawnictwo Kurpisz, Poznań – 2002.

Zdjęcia wykonano dnia 7 kwietnia 2013r.

Wykorzystano fragment archiwalnej mapy o godle: 3362 (alt. 1781) Zirke (1:25 000 Topographische Karte (Messtischblatt) cz. wschodnia (Ostdeutschland) /1870 - 1945/) z 1944 roku za zgodą serwisu internetowego MAPSTER.