Jabłonna - drewniany kościół pw. św. Michała Archanioła

województwo wielkopolskie

powiat grodziski

gmina Rakoniewice

Adres: brak danych.

archidiecezja poznańska

dekanat grodziski

parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa in situ.

GPS: 52 12' 19,8”N 16 12' 17,4”E.

Typ obiektu: Pierwotnie brak danych. Obecnie kościół rzymskokatolicki pw. św. Michała Archanioła.

Status: kościół parafialny w okresie od 2poł.XVI w. do 1614 r.¹⁾, obecnie kościół cmentarny.

Data budowy: w okresie od XVI¹⁾ w. do przed 1725³⁾ r.

Data przebudowy / rozbudowy: brak danych.

Data renowacji / restauracji / remontu: 1872 r., przełom lat 70 i 80 XX w.

Data konsekracji: brak danych.

Fundator: brak danych.

Architekt: brak danych.

Budowniczy / cieśla: brak danych.

Historia: Kościółek pw. Świętego Michała Archanioła. Dokładna data budowy nie znana, źródła podają okres od XVI do przed 1725 r. r. Od 2poł.XVI w. do 1614 r. pełnił rolę kościoła parafialnego zamiast kościoła w Gninie, który przjęli w posiadanie „innowiercy”¹⁾. Odnowiony w 1872 r. Zakrystia i kruchta z późniejszego okresu²⁾. Remontowany na przeł. lat 70 i 80 XX w.

Konstrukcja: sumikowo-łątkowa^{1), 3)}.

Opis: Kościółek drewniany konstrukcji sumikowo-łątkowej (źródła podają tą informację w trybie przypuszczającym – u Brykowskiego znajduje się zapis „zapewne” a u Maluśkiewicza występuje „(?)”). Orientowany, zbudowany na niskiej kamienno-ceglanej podmurówce. Salowy, bez wyodrębnionego prezbiterium z nawy. Część prezbiterialna zamknięta trójbocznie. W ścianie szczytowej, na osi budynku, główne wejście – rzeźbione dwuskrzydłowe drzwi (brak klamki). Gzyms na wysokości okapu. Z boku nawy, po stronie południowej, kruchta z drugim wejściem. Po stronie północnej, nieco większa od kruchty i bardziej przesunięta na wschód, zakrystia. Ściany oszalowane. Dach jednokalenicowy, kryty blachą cynkową, układaną w łuskę, z małą wieżyczką na sygnaturkę w zachodnim skraju dachu. Wieżyczka zwieńczona hełmem blaszanym z latarnią i filigranowym krzyżem. Dachy na kruchcie i zakrystii dwuspadowe o kalenicach usytuowanych prostopadle do kalenicy dachu głównego.

Wnętrze i wyposażenie: Wewnątrz strop płaski z zaskrzynieniami³⁾. Chór muzyczny wsparty na czterech słupach z małym, klasycystycznym prospektem organowym, oraz wyrytą datą „1725” na belce. Architektoniczny ołtarz główny wczesnobarokowy z lat 1640-50²⁾.

Otoczenie: Obiekt usytuowany na czynnym cmentarzu. Teren cmentarza z ogrodzony. Płot z drewnianych sztachet na słupkach betonowych. Wejście na teren poprzez bramkę zamocowaną do słupków murowanych z cegły. Obok wejścia uszkodzona pomnikowa lipa o podwójnym pniu o obwodzie ok. 940cm³⁾.

Obiekt zabytkowy: Decyzja nr 883/A z 19.02.1970.

Mapy: Atlas Copernicus 1:200.000 – 112.B2; Atlas Kompas 1:200.000 – 66.C7; Atlas ExprressMap 1:200.000 – 82.D1/83.A1; Atlas Cartomedia 1:75.000 – 84.Ka32.

Mapy archiwalne:

P39 S22 I (alt. 3922 I) BUKOWIEC KOŁO OPALENICY (1:25 000 WIG - Mapa Szczegółowa Polski /1929 – 1939/)

3763 (alt. 2060) Konkolewo (1:25 000 Topographische Karte (Messtischblatt) cz. wschodnia (Ostdeutschland) /1870 - 1945/)

2522 III Wolsztyn (1:50 000 AMS M751, M753 Poland, M752 East Prussia)

2522 IV Nowy Tomyśl / Lwówek (1:50 000 AMS M751, M753 Poland, M752 East Prussia)

P39 S22 (alt. A39 B22) Zbąszyń (1:100 000 WIG - Mapa Taktyczna Polski /1924 - 1939/)

P40 S22 (alt. A40 B22) Wolsztyn (1:100 000 WIG - Mapa Taktyczna Polski /1924 - 1939/)

299 Tirschtiegel (1:100 000 Karte des Deutschen Reiches (Generalstabskarte) - arkusze pojedyncze /1870 - 1944/)

323 Wollstein (1:100 000 Karte des Deutschen Reiches (Generalstabskarte) - arkusze pojedyncze /1870 - 1944/)

067 Meseritz – Birnbaum (1:100 000 Karte des Deutschen Reiches - Grossblatt/Einheitsblatt - arkusze zbiorcze KDR100 /1921 - 1945/)

079 Zullichau – Grunberg i. Schles. – Fraustadt (1:100 000 Karte des Deutschen Reiches - Grossblatt/Einheitsblatt - arkusze zbiorcze KDR100 /1921 - 1945/)

N10 Meseritz (1:100 000 GSGS 4416 / AMS M641, 651, 671 Germany, Poland, Middle Danube)

P10 Grünberg (1:100 000 GSGS 4416 / AMS M641, 651, 671 Germany, Poland, Middle Danube)

079 Zullichau – Grunberg i. Schles. – Fraustadt (1:100 000 GSGS 4081 Germany (Groccblatt))

Dawne oraz obcojęzyczne nazwy miejscowości na archiwalnych mapach: Jablone.

Źródła:

1) Wielkopolskie Kościoły Drewniane; Ryszard Brykowski; Księgarnia Św. Wojciecha; Poznań 2001; str. 146.

2) Drewniane Kościoły w Wielkopolsce; Piotr Maluśkiewicz; Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury; Poznań 2004; str. 94.

3) http://www.kosciolydrewniane.pl/

4) http://pl.wikipedia.org/

5) Wielkopolska; Włodzimierz Łęcki; Sport i Turystyka; Warszawa 1996; str. 415.

Zdjęcia wykonano dnia 9 marca 2008 r.

Wykorzystano fragment mapy archiwalnej: 3763 (alt. 2060) Konkolewo (1:25 000 Topographische Karte (Messtischblatt) cz. wschodnia (Ostdeutschland) /1870 - 1945/) z 1890 r. z serwisu internetowego MAPSTER.