województwo
wielkopolskie
Poznań – miasto na prawach powiatu
osiedle samorządowe
Krzesiny-Pokrzywno-Garaszewo
dawna wieś Krzesiny włączona w granice Poznania w
1945 r.
Adres: ul. Krzesiny 15.
GPS: 52º20'30,02"N 16º59'11,61"E
Subiektywnie: Kościół w formie nawiązuje do stylu
kościołów norweskich. Bazująca na wzorcach północnonorweskich całość miała robić
malownicze wrażenie wpisując się w sielski krajobraz wsi niemieckiej. Nie był
to w Poznaniu odosobniony przypadek sięgania przez władze pruskie po wzorce
skandynawskie. Do dzisiaj miejsce wytwarza swoisty aczkolwiek miły w odbiorze
klimat.
Typ obiektu: Pierwotnie zbór obrządku ewangelickiego.
Obecnie kościół obrządku rzymskokatolickiego.
Status: kościół parafialny.
Data budowy: 1911 lub 19121).
Data przebudowy / rozbudowy: 2012 – translokacja.
Data renowacji / restauracji / remontu: 2006 wymiana
dachówki; 2011 generalna renowacja – odsłonięto m.in. fragmenty polichromii
(ornamenty kwiatowe i niemieckojęzyczne napisy gotykiem)4).
Data konsekracji: 2012.
Fundator: brak danych.
Architekt: brak danych.
Budowniczy / cieśla: brak danych.
Historia: Zbudowany jako eksponat (przykład kościoła dla
małych wsi osadniczych) na zorganizowaną w Poznaniu, u zbiegu ulic Śniadeckich
i Orzeszkowej, wystawę „Wschodnioniemieckiego Przemysłu Rzemiosła i Rolnictwa”
stanowiący część wzorcowej wioski poglądowej. W obecne miejsce przeniesiony w
1912 r jako kościół ewangelicki dla niewielkiej grupy niemieckich osadników
sprowadzonych do Krzesin z Westfalii przez Komisję Kolonizacyjną. Od 1945 r.
przejęty przez kościół rzymskokatolicki. Parafia od 1 marca 1958 r.
Konstrukcja: słupowo–ramowa.
Opis: Kościół szachulcowy, jednonawowy konstrukcji
słupowo – ramowej, wypełnionej cegłą i oszalowany deskami. Orientowany, jednonawowy
z mniejszym prezbiterium od nawy, zamkniętym prostokątnie z zakrystią na osi z
bocznym wejściem osłoniętym ozdobnym otwartym gankiem wspartym na trzech
rzeźbionych słupach. Niewielka wieża z zegarem, nadbudowana nad nawą (kruchta),
zwieńczona ośmiobocznym blaszanym hełmem z latarnią i krzyżem. Ściany wieży
pokryte płytami eternitowymi, po stronie zachodniej tarcza zegarowa. Wysoki
dach trójkalenicowy, kopertowy, kryty dachówkami „mnich-mniszka”. Wejście
główne pośrodku elewacji zachodniej, z niewielką wnęką ujętą po bokach dwoma
słupami.
Wnętrze i wyposażenie: Wnętrze otynkowane. Płaski strop
drewniany z pseudokasetonami utworzonymi przez nabite listwy. Chór muzyczny
wsparty na dwóch słupach, o prostej linii parapetu z organami. Współczesne
wyposażenie: ołtarz główny, dwa ołtarze boczne i konfesjonał. Stacje Drogi
Krzyżowej z 1998 r., autorstwa Janusza Krauze.
Otoczenie: Teren otoczony ogrodzeniem z siatki, od frontu
na podmurówce. Brama wjazdowa osadzona na murowanych słupach zwieńczonych
czapami z betonowymi kulami. W bezpośrednim sąsiedztwie drzewa (głównie dęby), drewniany
krzyż, pomnik 21 ofiar II wojny światowej odsłonięty w 1975 r. oraz głaz
pamiątkowy odsłonięty w pięćdziesiątą rocznicę powstania parafii.
Obiekt zabytkowy: Decyzja nr 249/Wlkp/A z dnia 26.09.2005
r.
Mapy: Atlas Copernicus 1:200.000 – 113.A3; Atlas Kompas 1:200.000 –
67.H5/68.A5; Atlas Cartomedia 1:75.000 – 70.Ta30.
Mapy
archiwalne:
P39 S24 D (alt. 3924 D) POZNAN POŁUDNIE (1:25 000 WIG - Mapa
Szczegółowa Polski)
3667 (alt. 1997)
Posen (Süd) (1:25 000 Topographische
Karte (Messtischblatt))
3667 Posen (Süd) (1:25
000 Niemieckie fotomapy 1939-45 - w cięciu TK25)
P39 S24 (alt. A39 B24) Poznań (1:100 000 WIG - Mapa Taktyczna
Polski)
A39 B24 (alt. 301) Poznań (1:100 000 WIG - Mapa Taktyczna
Polski -przedruki map zaborczych w cięciu niemieckim i austriackim)
301 Posen (1:100
000 Karte des Deutschen Reiches - arkusze pojedyncze)
068 Posen (1:100 000 Karte des Deutschen Reiches - Grossblatt/Einheitsblatt)
N11 Poznań (1:100
000 GSGS 4416 / AMS M641, 651, 671 Germany,
Poland, Middle Danube)
Dawne oraz obcojęzyczne nazwy miejscowości na
archiwalnych mapach: Krzesin; Czressino; Krzeszini; Crzessyni; Krzesyni;
Krzesyna; Crzeschyny; Crzessziny; Krzessyny; Krzesschyny; Krzeszyny; Crzeszyny;
Krzessiny; Krzeszyny, Kreising.
Źródła:
1) Wielkopolskie
Kościoły Drewniane; Ryszard Brykowski; Księgarnia Św. Wojciecha; Poznań 2001;
str. 160.
2) Drewniane
Kościoły w Wielkopolsce; Piotr Maluśkiewicz; Wojewódzka Biblioteka Publiczna i
Centrum Animacji Kultury; Poznań 2004; str. 161.
5)
Słownik Krajoznawczy Wielkopolski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa – Poznań
1992, Komitet redakcyjny: Paweł Anders, Włodzimierz Łęcki, Piotr Maluśkiewicz.
Rozszerzone wydanie: Wielkopolska – Słownik Krajoznawczy, Wydawnictwo Kurpisz,
Poznań 2002; str. 217.
6)
Krzesiński kościółek w stylu norweskim; Marek Marciniak; Wydawnictwo Albus;
Poznań 2008.
7) Atlas
architektury Poznania; praca zbiorowa; Wydawnictwo Miejskie; Poznań 2008; str.
155.
8) Poznań
– Przewodnik po zabytkach historii; praca zbiorowa; Wydawnictwo Miejskie;
Poznań 2003; str. 345.
9) Poznań – Przewodnik; Marcin Libicki; Wydawnictwo
Gazeta Handlowa; Poznań 1997; str. 130.
Zdjęcia wykonano 18 lutego 2006 r.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz