Rogalinek - drewniany kościół pw. św. Michała Archanioła [i Matki Boskiej Wspomożenia Wiernych]

województwo wielkopolskie

powiat poznański

Gmina Mosina

Adres: ul. Wodna 8, 62-050 Rogalinek

archidiecezja poznańska

dekanat Poznań-Starołęka

parafia in situ.

GPS: 52º14'52"N 16º53'46"E.

Typ obiektu: Pierwotnie kościół obrządku rzymskokatolickiego pw. Św. Michała Archanioła. Obecnie również sanktuarium Matki Boskiej Wspomożenia Wiernych.

Status: kościół parafialny.

Data budowy: przełom VXII i XVIII w. a dokładniej 1682-1712³⁾ r. lub 1700-1712¹⁾ r.

Data przebudowy / rozbudowy: brak danych.

Data renowacji / restauracji / remontu: 1779; 1975; 1968.

Data konsekracji: brak danych.

Fundator: Hieronim Wierzbowski, sufragan poznański²⁾.

Architekt: brak danych.

Budowniczy / cieśla: brak danych.

Historia: Kościół pw. Św. Michała Archanioła i MB Wspomożenia Wiernych. Zbudowany z fundacji sufragana poznańskiego Hieronima Wierzbowskiego na przełomie XVII i XVIII w. Restaurowany w 1779 i 1875³⁾ r. W 1964 r. ks. Arcybiskup Antoni Baraniak nadał kościołowi w Rogalinku tytuł: "Sanktuarium Matki Boskiej Wspomożenia Wiernych". W 1968 r. remontowany i konserwowany pod kierownictwem Józefa Berdyszaka³⁾. Okradziony w sierpniu 2002 r.

Konstrukcja: zrębowa.

Opis: Kościół drewniany, jednonawowy konstrukcji zrębowej. Ściany w węzłach łączone na „jaskółczy ogon”. Nie orientowany, zbudowany z drewna sosnowego. Salowy, bez wyodrębnionego z nawy prezbiterium, zamknięty trójbocznie. Przy południowej ścianie przylegająca zakrystia. Od frontu nawy, na jej osi, kruchta – ściana wschodnia. Ściany w całości szalowane, szczyt wschodni ze wstawkami o skośnym układzie desek. Ściana południowa wzmocniona od zewnątrz w dwóch miejscach zdwojonymi zastrzałami wspartymi, poprzez podwalinę, na niezależnym fundamencie. Wysoka kamienna podmurówka. Poziom posadzki w kościele stosunkowo wysoko względem terenu (ok. 1m) z tego względu do kościoła wchodzi się po sześciu granitowych stopniach i jednym ceglanym. Schody ograniczone po bokach ceglanymi murkami na półtorej cegły zakończonymi granitowymi płytami. Dach jednokalenicowy, kryty gontem. Dach nad zakrystią trójspadowy, nad kruchtą dwyspadowy, również kryte gontem. Nad nawą w części frontowe blaszana, czworoboczna wieżyczka na sygnaturkę, kryta blachą. Wieżyczka zwieńczona ośmiobocznym cebulastym hełmem ze smukłą latarnią, sterczyną, kulą i krzyżem o rozdwajanych ramionach. Rynna dachu zakrystii drewniana (z wydrążonej żerdzi).

Wnętrze i wyposażenie: Wnętrze ze współczesnym wykończeniem, malowane farbą olejną i z betonową posadzką. Strop płaski ze współczesną podsufitką. Przy wschodniej ścianie chór muzyczny z wybrzuszonym parapetem w części środkowej, wsparty ma dwóch ozdobnie profilowanych słupach. Barokowe wyposażenie wnętrza z XVIII²⁾ w. Ołtarz główny z parą bramek po bokach mensy, na których rzeźby śś. Stefana i Wawrzyńca²⁾. Dwa ołtarze boczne i ambona z k. XVIII³⁾ w. Późnogotycka rzeźba Madonny, słynąca łaskami, z XVII w., która niegdyś znajdowała się w środkowym polu została skradziona w 2002^{2) 3)} r. Kropielnica z czarnego marmuru. Krzyż procesyjny z krucyfiksem późnogotyckim z p. XVI³⁾ w. Stacje Drogi Krzyżowej rzeźbione w drewnie lipowym z lat 60 XX³⁾ w.

Otoczenie: Kościół stoi za wsią, nad brzegiem Warty, przy drodze do Kórnika. W bezpośrednim otoczeniu użytkowany cmentarz. Drewniana dzwonnica na rzucie kwadratu, konstrukcji słupowej z 1893 r., częściowo oszalowana (u podstawy), kryta blaszanym dachem dwuspadowym. Granitowy głaz o obw. 463³⁾ cm przed kościołem - pomnik ku czci poległych parafian.

Obiekt zabytkowy: Decyzja nr 2425/A z dnia 22.12.1932 r.

Mapy: Atlas Copernicus 1:200.000 – 113.B3; Atlas Kompas 1:200.000 – 67.G6; Atlas ExpressMap 1:200.000 – 84.A1; Atlas Cartomedia 1:75.000 – 70.Sa31.

Mapy archiwalne:

P39 S24 G (alt. 3924 G) PUSZCZYKOWO (1:25 000 WIG - Mapa Szczegółowa Polski /1929 – 1939/)

3767 (alt. 2064) Moschin (1:25 000 Topographische Karte (Messtischblatt) cz. wschodnia (Ostdeutschland) /1870 – 1945/)

39-24-G PUSZCZYKOWO (1:25 000 Bodenschäzungskarte - w cięciu WIG25 /1940 – 1944/)

40-24-A MOSINA (1:25 000 Bodenschäzungskarte - w cięciu WIG25 /1940 – 1944/)

3767 Moschin (1:25 000 Bildplan / Bildskizze - niemieckie fotomapy w cięciu TK25 /1939 – 1944/)

2622 III Czempiń (1:50 000 AMS M751, M753 Poland, M752 East Prussia)

2622 IV Poznań (1:50 000 AMS M751, M753 Poland, M752 East Prussia)

P39 S24 (alt. A39 B24) Poznań (1:100 000 WIG - Mapa Taktyczna Polski /1924 – 1939/)

P40 S24 (alt. A40 B24) Środa (1:100 000 WIG - Mapa Taktyczna Polski /1924 – 1939/)

301 Posen (1:100 000 Karte des Deutschen Reiches (Generalstabskarte) - arkusze pojedyncze /1870 – 1944/)

325 Schrimm (1:100 000 Karte des Deutschen Reiches (Generalstabskarte) - arkusze pojedyncze /1870 – 1944/)

068 Posen (1:100 000 Karte des Deutschen Reiches - Grossblatt/Einheitsblatt - arkusze zbiorcze KDR100 /1921 – 1945/)

080 Kosten – Schrimm – Lissa – Gostingen (1:100 000 Karte des Deutschen Reiches - Grossblatt/Einheitsblatt - arkusze zbiorcze KDR100 /1921 – 1945/)

6 Manöverkarte Posen (1:100 000 Karte des Deutschen Reiches - Manöverkarten /1900 – 1945/)

N11 Poznań (1:100 000 GSGS 4416 / AMS M641, 651, 671 Germany, Poland, Middle Danube)

P11 Leszno (1:100 000 GSGS 4416 / AMS M641, 651, 671 Germany, Poland, Middle Danube)

080 Kosten – Schrimm – Lissa – Gostingen (1:100 000 GSGS 4081 Germany (Groccblatt))

Dawne oraz obcojęzyczne nazwy miejscowości na archiwalnych mapach: Warthebrück.

Źródła:

1) Wielkopolskie Kościoły Drewniane; Ryszard Brykowski; Księgarnia Św. Wojciecha; Poznań 2001; str. 170.

2) Drewniane Kościoły w Wielkopolsce; Piotr Maluśkiewicz; Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury; Poznań 2004; str. 219.

3) http://www.kosciolydrewniane.pl/

4) http://pl.wikipedia.org/

Zdjęcia wykonano dnia 7 lutego 2006 r.

Wykorzystano fragment mapy archiwalnej 3767 (alt. 2064) Moschin (1:25 000 Topographische Karte (Messtischblatt) cz. wschodnia (Ostdeutschland) /1870 – 1945/) z 1944 r. z serwisu internetowego MAPSTER.