Chełst - drewniany kościół pw. Matki Boskiej Królowej Polski

województwo wielkopolskie,

powiat czarnkowsko-trzcianecki,

Gmina wiejska Drawsko.

Adres: brak danych.

diecezja zielonogórsko-gorzowska,

dekanat Drezdenko,

parafia pw. św. Jana Kantego w Niegosławiu.

GPS: 52°49′29″N 15°57′02″E

Typ obiektu: Pierwotnie zbór obrządku ewangelickiego. Obecnie kościół obrządku rzymskokatolickiego pw. Matki Boskiej Królowej Polski [wg innych źródeł MB Częstochowskiej²⁾].

Status: kościół filialny.

Data budowy: 1765 r.

Data przebudowy / rozbudowy: 1983 r.

Data renowacji / restauracji / remontu: 1989 r., 1995 r.

Data konsekracji: 15.06.1947 r.

Fundator: brak danych.

Architekt: brak danych.

Budowniczy / cieśla: brak danych.

Historia: Wybudowany w 1765 r. W 1945¹⁾ r. lub w 1947³⁾ r. przejęty przez kościół katolicki. Po 1976 r. dobudowano zakrystię³⁾. W 1983 r. rozbudowany o salkę katechetyczną przy południowej ścianie nawy. Restaurowany m. in. w 1989 i 1995 r.

Konstrukcja: szkieletowa słupowo-ramowa (tzw. szachulec).

Opis: Kościół szachulcowy, konstrukcji słupowo – ramowej. Szkielet z wypełnieniem, pola tynkowane i malowane na biało. Wysoka podmurówka z czerwonej cegły. Orientowany. Salowy, bez wyodrębnionego z nawy prezbiterium, zamknięty prostokątnie. Dach nawy jednokalenicowy z naczółkami od frontu i tyłu, kryty blachą trapezową. Kruchta od frontu (od strony zachodniej), ściany szalowane wąskim deskowaniem na zakładkę w układzie poziomym, przekryta płaskim dachem trójspadowym o poszyciu z blachy. Zakrystia z boku nawy przekryta jednospadowym, przełamanym, wklęsłym dachem. Murowane ściany salki katechetycznej wykończone imitacją belkowania konstrukcji szkieletowej wykonaną na tynku.

Wnętrze i wyposażenie: Wewnątrz empory i chór muzyczny; strop belkowy. W ołtarz złożonym z wielu elementów z różnych okresów od XVIII do XX w. zamieszczony obraz Matki Boskiej Rokitniańskiej¹⁾.

Otoczenie: Dzwonnica metalowa, kratownicowa, zwieńczona daszkiem dwuspadowym, zbudowana po 1976³⁾ r. Przy kościele znajdują się pozostałości ewangelickiego cmentarza z drugiej połowy XVIII wieku, oraz pomnik ofiar I wojny światowej (z napisami w języku niemieckim). Na pomniku widoczne uszkodzenia (prawdopodobnie ślady po kulach). Przed kościołem (od strony ulicy) przeszklona kapliczka o konstrukcji stalowej z figurą Matki Boskiej a także drewniany krzyż z napisem na belce „W KRZYŻU ZBAWIENIE”. W otoczeniu kilka drzew. Ogrodzenie z siatki na betonowych słupkach. Brama dwuskrzydłowa oraz furtka z kątowników stalowych, wypełnienie z siatki. Teren płaski częściowo utwardzony (chodnik z kostki betonowej) częściowo pokryty trawnikiem.

Obiekt zabytkowy: Decyzja nr 686/Wlkp/A, z dnia 4.07.2008 r.

Mapy: Atlas Copernicus 1:200.000 – 89.B3; Atlas Kompas 1:200.000 – 48.A7; Atlas Cartomedia 1:75.000 – 27.Ha21.

Mapy archiwalne:

3161 (alt. 1638) Driesen (Ost) (1:25 000 Topographische Karte (Messtischblatt));

2423 I Drezdenko (1:50 000 AMS M751, M753 Poland, M752 East Prussia);

P37 S22 (alt. A37 B22) Wieleń (1:100 000 WIG - Mapa Taktyczna Polski);

A37 B22 (alt. 249) Wieleń (1:100 000 WIG - Mapa Taktyczna Polski -przedruki map zaborczych w cięciu niemieckim i austriackim);

249 Filehne (1:100 000 Karte des Deutschen Reiches - arkusze pojedyncze);

054 Arnswalde – Schloppe – Friedeberg(mn.) (1:100 000 Karte des Deutschen Reiches - Grossblatt/Einheitsblatt);

M10 Woldenberg (1:100 000 GSGS 4416 / AMS M641, 651, 671 Germany, Poland, Middle Danube).

Dawne oraz obcojęzyczne nazwy miejscowości na archiwalnych mapach: Neuteich.

Źródła:

1) Drewniane Kościoły w Wielkopolsce; Piotr Maluśkiewicz; Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury; Poznań 2004; str. 44.

2) http://www.kosciolydrewniane.pl/

3) http://pl.wikipedia.org/

4) Puszcza Notecka; Paweł Anders, Władysław Kusiak; Oficyna Wydawnicza G&P; Poznań 2011; str.100.

Zdjęcia wykonano 3 maja 2007 r.

Wykorzystano fragment mapy archiwalnej: 3161 (alt. 1638) Driesen (Ost) (1:25 000 Topographische Karte (Messtischblatt)) z 1940 r.; z serwisu internetowego MAPSTER.