województwo
wielkopolskie,
powiat kościański,
Gmina miejsko-wiejska Śmigiel.
Adres: ul. Świętego
Wita.
GPS: 52°0′38.02″N 16°31′52.3″E.
Subiektywnie: Konstrukcja słupowo-ramowa, szkieletowa, szachulec, mur pruski. Jak zwał tak zwał, pomijając subtelne różnice, zawsze wygląda świetnie. Co ciekawe, przed wiekami ten rodzaj wznoszenia budowli traktowany był jako nietrwały, tymczasowy. Niektóre jakoś sobie radzą do dzisiaj.
Typ obiektu: Pierwotnie kościół obrządku
rzymskokatolickiego. Obecnie bez zmian.
Status: kościół cmentarny / filialny.
Data budowy: 1769 r.
Data przebudowy / rozbudowy: brak danych.
Data renowacji / restauracji / remontu: 1908 r., 1963 r.,
lata 1973-75, lata 90 XX w.
Data konsekracji: brak danych.
Fundator: brak danych.
Architekt: brak danych.
Budowniczy / cieśla: brak danych.
Historia: W 1908 r. wykonano podmurówkę. Restaurowany w
1963 r. przez Wilhelma Kuklisa – odnowienie ołtarzy i w latach 1973-75 – m.in.
nowe poszycie wieży1). Odnowiony w latach 90 XX w.
Konstrukcja: słupowo-ramowa (nawa); słupowa (wieża).
Opis: Kościół szachulcowy konstrukcji słupowo-ramowej
wypełnionej cegłą i kamieniem polnym; pola tynkowane. Salowy, prezbiterium nie
wyodrębnione z nawy, zamknięte trójbocznie. Niezorientowany (prezbiterium
zwrócone na zachód)2), zbudowany na planie krzyża z bocznymi symetrycznymi:
kaplicą (od północy) i zakrystią (od południa), które tworzą pozorny transept.
Zamknięte prostokątnie o kalenicach niższych niż nawa główna z naczółkami. Nawa
na wysokiej podmurówce, otynkowanej. Strome dachy kryte blachą układaną skośnie z
kwadratowych arkuszy. Od wschodu (od frontu) wieża konstrukcji słupowej z szachulcową
kruchtą w przyziemiu, górna kondygnacja oszalowana. Zwieńczona okazałym hełmem
gontowym, cebulastym z latarnią i iglicą. Dachy jednokalenicowy, kryty blachą.
Wnętrze i wyposażenie: Wewnątrz płaski strop z listwową
kratownicą tworzącą pseudokasetony. Ołtarz główny. z późnogotyckim tryptykiem z
1506 r. w drewnianej obudowie wczesnobarokowej2) lub późnorenesansowej3)
z ok. 1645 r. i rzeźbami. Ołtarz boczny wczesnobarokowy z ok. 1645 r. z rzeźbą
Pieta w polu środkowym i późnogotycką rzeźbą św. Anny z Najświętszą Panną
Marią, z ok. 1506 r. w zwieńczeniu2).
Otoczenie: Kościół znajduje się na terenie czynnego cmentarza
w otoczeniu wysokich drzew (m.in. świerki, modrzewie i topole). Teren ogrodzony
niskim ceglanym murem (nie tynkowanym) z bramą i furtką.
Obiekt zabytkowy: Decyzja nr 516 z dnia 17.04.1969 r.
Mapy: Atlas
Copernicus 1:200.000 – 113.C1; Atlas Kompas 1:200.000 – 83.E2; Atlas Cartomedia
1:75.000 – 100.Oa36.
Mapy
archiwalne:
P40 S23 H (alt. 4023 H) ŚMIGIEL (1:25 000 WIG - Mapa Szczegółowa
Polski);
3965 (alt. 2197)
Kosten (1:25 000 Topographische Karte
(Messtischblatt));
3965 Kosten (1:25
000 Niemieckie fotomapy 1939-45 - w cięciu TK25);
P40 S23 (alt. A40 B23) Kościan (1:100 000 WIG - Mapa Taktyczna
Polski);
324 Kosten (1:100 000 Karte des Deutschen Reiches - arkusze pojedyncze);
080 Kosten - Schrimm -
Lissa - Gostingen (1:100 000 Karte des Deutschen
Reiches - Grossblatt/Einheitsblatt);
P11 Leszno (1:100 000 GSGS 4416 / AMS M641, 651, 671 Germany,
Poland, Middle Danube);
080 Kosten - Schrimm - Lissa - Gostingen (1:100
000 GSGS 4081 Germany
(Grossblatt)).
Dawne oraz obcojęzyczne nazwy miejscowości na
archiwalnych mapach: Schmiegel.
Źródła:
1) Wielkopolskie
Kościoły Drewniane; Ryszard Brykowski; Księgarnia Św. Wojciecha; Poznań 2001;
str. 176-77.
2) Drewniane
Kościoły w Wielkopolsce; Piotr Maluśkiewicz; Wojewódzka Biblioteka Publiczna i
Centrum Animacji Kultury; Poznań 2004; str. 253.
4) Słownik Krajoznawczy Wielkopolski, Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa – Poznań 1992, Komitet redakcyjny: Paweł Anders, Włodzimierz
Łęcki, Piotr Maluśkiewicz. Rozszerzone wydanie: Wielkopolska – Słownik
Krajoznawczy, Wydawnictwo Kurpisz, Poznań 2002.
Zdjęcia wykonano 14 maja 2006 r.
Wykorzystano fragment mapy archiwalnej: 3965 (alt. 2197)
Kosten (1:25 000 Topographische Karte
(Messtischblatt)) z 1940 r.; z serwisu internetowego MAPSTER.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz