Leszno-Zaborowo - drewniany kościół pw. NMP Wniebowziętej

województwo wielkopolskie;

Leszno – miasto na prawach powiatu;

Zaborowo – dzielnica (jednostka pomocnicza gminy), dawne miasto włączone w granice Leszna w 1977 r.

Adres: ul. Czarnoleska 1

GPS: 51º 49' 14,16"N 16º 35' 01"E

Subiektywnie: Minęło już kilka lat od mojej tam wizyty a ponieważ czas nie stoi w miejscu w sieci można znaleźć zdjęcia dokumentujące remont a właściwie rekonstrukcję wieży. Na moich zdjęciach wieże jeszcze się beztrosko przechyla w lewo.
Typ obiektu: Pierwotnie zbór ewangelicki obrządku luterańskiego. Obecnie kościół obrządku rzymskokatolickiego pw. Najświętszej Marii Panny Wniebowziętej lub Matki Boskiej Częstochowskiej¹⁾.

 

 

Status: kościół filialny.

Data budowy: 1795-96 r. Inne źródła podają jako datę budowy poł. XVII w. a rok 1795 jako datę gruntownego remontu lub datę ponownej budowy od podstaw¹⁾.

Data przebudowy / rozbudowy: 2008-12 (dobudowa bocznej kruchty).

Data renowacji / restauracji / remontu: 1868 r. (wypełnienia gliną zastąpiono cegłą); lata 1950-65; lata 2003-05 (remont chóru muzycznego i prospektu organowego); 2008-12 (rekonstrukcja wieży).

Data konsekracji: brak danych.

Fundator: książę Antoni Sułkowski.

Architekt: brak danych.

Budowniczy / cieśla: brak danych.

Historia: W 1946 r. przejęty przez kościół katolicki.

Konstrukcja: słupowo-ramowa.

Opis: Kościół szachulcowy, konstrukcji słupowo-ramowej, wypełnionej cegłą. Orientowany. Salowy, prezbiterium nie wydzielone z nawy, zamknięty trójbocznie. Zakrystia w trójbocznym zamknięciu. Wieża, nieznacznie wyższa od korpusu kościoła, częściowo wtopiona w bryłę, kwadratowa, zlokalizowana od frontu (od strony zachodniej) z kruchtą w przyziemiu, z zegarem pod okapem dachu. Zwieńczona blaszanym dachem namiotowym (stożkowym) z krzyżem i chorągiewką z datą „1795”. Dach nawy jednokalenicowy, kryty dachówką z naczółkiem od frontu i małą lukarną od strony wschodniej.

Wnętrze i wyposażenie: Wnętrze oszalowane. Wewnątrz, wzdłuż ścian bocznych, piętrowe empory i chór muzyczny łączący je od strony zachodniej, wsparte na profilowanych słupach. Prospekt organowy, 72 głosowy z 1798 r. Strop w części środkowej jako pozorne sklepienie kolebkowe o łuku zaostrzonym. Pod i nad emporami stropy belkowe. Z pierwotnego wyposażenia zachowane ławki barokowe (kilkanaście sztuk).

Otoczenie: Niska dzwonnica drewniana w rzucie zbliżonym do kwadratu, oszalowana, z dachem dwuspadowym krytym papą i z dzwonami z 1865 i 1904 r. Ogrodzenie terenu kościelnego: od frontu płot drewniany między murowanymi z cegły słupkami na podmurówce; od pozostałych stron siatka na słupkach stalowych. Wejście i wjazd na teren od frontu, furtka od zaplecza. Na terenie wysokie drzewa. Południową część terenu kościelnego zajmuje użytkowany cmentarz.

Obiekt zabytkowy: Decyzja nr 1485/A z dnia 21.01.1994 r.

Mapy: Atlas Copernicus 1:200.000 – 135.B1; Atlas Kompas 1:200.000 – 83.E4/5; Atlas Cartomedia 1:75.000 – 113.Pa39.

Mapy archiwalne:

4165 (alt. 2340) Lissa (Warthel.) (1:25 000 Topographische Karte (Messtischblatt))

4165 Lissa (Warthel.) (1:25 000 Niemieckie fotomapy 1939-45 - w cięciu TK25)

2521 I Leszno (1:50 000 AMS M753 Poland, M752 East Prussia)

P41 S23 (alt. A41 B23) Leszno (1:100 000 WIG - Mapa Taktyczna Polski)

348 Lissa (1:100 000 Karte des Deutschen Reiches - arkusze pojedyncze)

080 Kosten – Schrimm – Lissa – Gostingen (1:100 000 Karte des Deutschen Reiches - Grossblatt/Einheitsblatt)

P11 Leszno (1:100 000 GSGS 4416 / AMS M641, 651, 671 Germany, Poland, Middle Danube)

080 Kosten – Schrimm – Lissa – Gostingen (1:100 000 GSGS 4081 Germany (Groccblatt))

Dawne oraz obcojęzyczne nazwy miejscowości na archiwalnych mapach: Dornfeld.

Źródła:

1) Wielkopolskie Kościoły Drewniane; Ryszard Brykowski; Księgarnia Św. Wojciecha; Poznań 2001; str. 155.

2) Drewniane Kościoły w Wielkopolsce; Piotr Maluśkiewicz; Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury; Poznań 2004; str. 135.

3) http://www.kosciolydrewniane.pl/

4) http://pl.wikipedia.org/

5) Słownik Krajoznawczy Wielkopolski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa – Poznań 1992, Komitet redakcyjny: Paweł Anders, Włodzimierz Łęcki, Piotr Maluśkiewicz. Rozszerzone wydanie: Wielkopolska – Słownik Krajoznawczy, Wydawnictwo Kurpisz, Poznań 2002.

Zdjęcia wykonano 25 marca 2007 r.